Kartondan piramit yapımı, benim eski Mısır tarihine ilgi duyduğum zamanlarda ilgilendiğim kolay bir uğraşıydı. Aslında piramit yapmak istediğimde bu yapıtımın kendime göre büyük ve oldukça sağlam bir şeylerden yapılmış olmasını istemiştim. Doğal olarak bu iş için en uygun gereçler taş ve çamur olacaktı.
İri, geniş ve derince bir çukur açıp, içini elde ettiğim çamurla doldurdum ve kare şeklinde açtığım temeli, önceden hazırladığım çamur kalıplarından çıkardığım küp şeklindeki çamur tuğlalarla doldurmaya çalıştım. Ama ne yazık ki büyük bir piramit için dağ gibi yığılı bir çamur birikimi gerekiyordu ve bunu da elde etmek benim gibi bir bastıbacak için oldukça güçtü. Tüm bunların yanı sıra kıvamlı bir çamuru küp şekline sokmak ta ayrıca bir uğraşı alanıydı.
Çamurdan piramit tasarımını bu zorluklarından ötürü rafa kaldırdıktan sonra işin aslına uygun olarak piramidi taştan yapmaya karar verdim Bu iş için de, evimizin önündeki park inşaatından kalma altıgen beton kaldırım taşlarını kullandım. Günümün yarısını bu işe verdikten sonra kendime sonunda irice ve düzgünce bir piramit yapmayı başarmıştım. İçinde odaları ve yapıyı tutan kolonları bile vardı.
Bu şekilde ama daha ufak çaplı pir piramidi de evimizin hemen önündeki tepenin yamaçlarına yapmıştım. Ama bu piramit bir ''yer altı piramidi'' idi. Bu ilginç öyküyü de ileride bir başka yazımda anlatacağım.
Sağlam piramidimi mahalledeki çocukların hırçın ve haşin ayaklarının altında yıkılana kadar bir iki gün izledim evimizin balkonundan. Daha doyamamış olacağım ki yeni bir piramit yapma isteği oluşmuştu hemen içimde. Ama bu kez ne gün boyu taş taşıyıp ellerimi parçalamaya, ne de dakikalar boyu çamur karıp yüzümü gözümü toz toprakla doldurmaya hiç niyetim yoktu.
İstediğim şey elimde tutup masamın üzerine koyabileceğim ve gururla izleyebileceğim, ufak çaplı bir piramit yapmaktı. İlk anda ''Bunu yapmaya ne var, 4 tane üçgen karton kesip koni biçiminde yapıştırıver'' gibi bir düşünce geçmişti aklımdan ama bu yöntem oldukça kolay, bir o kadar da eğlencesiz, anlamsızca ve gösterişsiz bir şey olurdu. Bir piramidin yapımında on binlerce taş kullanılıyorsa, bende piramidim için kare şeklinde üst üste dizebileceğim onlarca parça kullanabilirdim. Bunların her birini tek tek yerleştirirken geçen zaman ise benim zaman geçirmeme ve eğlenmeme yeter de artardı bile.
Piramitler Üzerine Ayrıntılı Bilgi (Tıkla)
YAPIMI
Araçlar:*Makas
*Cetvel
*Kalem
Gereçler
*Kalınca Karton (Piramitlerde kesme taşlar kullanılır, bizde düzgün kesilmiş kare kartonlar kullanacağız)
*Uhu yada benzeri yapıştırıcı
KUSURSUZ PİRAMİT
Bir piramidin yapımı önce göze kolay gözükür. Gelişigüzel kesilmiş kartonları sıra sıra dizerek bu işin yapılacağı yanılgısına düşmekte pek zaman almaz. Sonuçta bu şekilde düşünüldüğü zaman öyle ya da böyle mutlaka ''kusurlu'' bir piramit elde edilir. Yapı malzemeleri artar, eksilir, tabakalarda boşluklar oluşur, son sıralarda düzensiz yığılmalar olur, zirve sağa ya da sola yatık olur ve buna benzer bir çok sorunla karşılaşılır.
İşte bu türlü sorunlar beni epeyce yormuştu ama bir tasadüf sonucu ulaştığım bir yöntem beni farkında olmadan iyi ve ''kusursuz'' bir piramit yapma yoluna sokmuştu. Yıllar sonra çoktan unutmuş olduğum bu yöntemi bu gün (hiç sevmesemde) matematiğe döktüm ve kuralını tam olarak buldum.
BÜYÜLÜ ALANLAR
İlk önce alan çıkarımını anlatmam gerek çünkü kusursuz bir piramit yapımı için kaç parça kartonun kullanılması gerektiğine alan hesaplamasıyla başlayarak ulaştım.
Uyarı: Bu hesaplar bir kenarı 1 birim olan bir kare karton öngörülerek yapılmıştır. Birim olarak ister cm ister mm ya da başka bir ölçü kullanın değişen bir şey olmaz. Ayrıca taş(ya da karton) yerleştirme düzeni şöyledir:
Her taşın üzerine konulan yeni taş, altındaki taşın yarı genişliği kadar geride olacaktır.
En Tepeden En Tabana
1.Sıra (Tepeden) 1 birim karelik
2.Sıra 4 birim karelik,
3.Sıra 9 birim karelik,
4.Sıra 16 birim karelik,
5.Sıra 25 birim karelik,
6.Sıra 36 birim karelik,
7.Sıra 49 birim karelik, Yer kaplayacak.
Ama oluşan tabanın ortası boş kalacak. Biz bu ksıım doluymuş gibi düşünüp alan hesabı yaptık.
Örnek vermek gerekirse 7 tabakalı bir piramit yapmak için tabaka olarak 7.sıradan başlayacaksınız ve bu tabaka tam olarak 49 birim karelik alan kaplayacak.
Karenin alan formülü =a2 olduğundan bu da demek oluyor ki 7. sıra olan taban alanınız bir kenarı 7 birim olan büyük bir kare olacak. (49 nın kökü=7) Bu kareyi de eşit boyutlarda kestiğiniz küçük kare kartonlardan oluşturacaksınız doğal olarak.
BÜYÜLÜ SAYILAR (KOLAY YÖNTEM)
Alan çıkarımı anlaşılması zor geldiyse ben doğrudan her tabakada kaç karton kalıp kullanacağınızı yazayım. Bende alan hesabını sevmediğimden alan hesabınan sayı çıkarımını yaptım en sonunda.
En Tepeden En Tabana
1.Sıra Bir kenarda bir birimlik kartonlardan 1 tane olmak üzere TOPLAM 1 Karton
2.Sıra Bir kenarda bir birimlik kartonlardan 2 tane olmak üzere TOPLAM 4 Karton
3.Sıra Bir kenarda bir birimlik kartonlardan 3 tane olmak üzere TOPLAM 8 Karton
4.Sıra Bir kenarda bir birimlik kartonlardan 4 tane olmak üzere TOPLAM 12 Karton
5.Sıra Bir kenarda bir birimlik kartonlardan 5 tane olmak üzere TOPLAM 16 Karton
6.Sıra Bir kenarda bir birimlik kartonlardan 6 tane olmak üzere TOPLAM 20 Karton
7.Sıra Bir kenarda bir birimlik kartonlardan 7 tane olmak üzere TOPLAM 24 Karton
Görebildiyseniz kenar başına düşen karton sayılarının karesini alarak Alan Hesabına ulaşılabilir.
7. Sıradan sonrasına nasıl ulaşabilir?
Bu karton dizme düzeninin en güzel yönü bitirdiğiniz her tabakada bir öncekinden bir eksik karton kullanarak yukarı doğru yükselmeniz. Bu da işinizi çok kolay kılıyor. Diyelim ki 8 Tabakalı bir piramit yapacaksınız, o zaman Bir kenarında 8 kare olan bir tabakadan başlayacaksınız. 8 kare X 4 köşe =32-4=28 Karton kulanacaksınız. 32 den 4 çıkardık çünkü 4 köşedeki kartonlar fazladan birer kez sayıldıkları içi 4 karton fazlaymış gibi bir sonuç çıkıyor.
Ben hesap kitap anlamam derseniz Toplam karton sayılarına bakın, 4 er 4 er artıyorlar. 8. tabakada 7. Tabakadaki toplam karton sayısı olan 24 e 4 karton daha ekleyin eder size 28 sonucu.
ÖZETLE: Tabandan tepeye 24, 20, 16, 12, 8, 4, 1 karton kullanacaksınız.
BU YAZIDA 6 KATLI BİR PİRAMİT YAPILACAK.
BİRİSİ SİZE GELİP BU NE? DEDİĞİNDE SİZ DE ''HİÇ, CANIM SIKILDI PİRAMİT YAPTIM'' DİYECEKSİNİZ. VE PİRAMİDİNİZİN İÇİNDE BİR ŞEYİN OLUP OLMADIĞINI KİMSE DÜŞÜNMEYECEK BİLE:)
İçine Saklayacak Hiç Bir Şeyim Olmasa Bile; Kartondan yapmış olduğum bu piramidin yanı sıra, epeyce bir süre elime geçirdiğim küp benzeri her gereçten piramit yapmak artık bende bir alışkanlık olmuştu. Her sabah kahvaltısında masanın üzerindeki şeker kutusunun içindeki küp şekerlerden irili ufaklı bir sürü piramitler ve binalar yapmam da doğal olarak ev sakinlerinin çok ta hoşuna gitmiyordu. Sonuçta haklıydılar da,çünkü şekerlere çıplak ellerimle dokunup dakikalarca oynamam, üstüne masayı ve onun çevresini batırmış olmam temizlik açısından pek iyi bir şey değildi. Lise yıllarımda da bir mermerciye gidip küp şeklinde yüzlerce ufak mermer taş kestirerek evde binalar ve piramitler yapmak istememe karşın da bir türlü bu isteğimi gerçekleştiremedim. Roma mimarisine olan ilgimin de beni sürekli köprülü ve kubbeli binalar yapmaya itmesine karşın üstelik. Tüm bunlara karşın eğlenceli vakit geçirmemi sağladığı için bu uğraşıyı oldukça severdim.
ORTA ASYADAKİ TÜRK PİRAMİTLERİ
Yıllarca herkeste olduğu gibi bana da ''Piramit'' dendiğinde aklıma ilk olarak Mısır gelirdi ama son yıllarda yaptığım araştırmalar sırasında Türklerinde bir zamanlar piramit yaptığını, hatta bu piramitlerin Mısırlılardan çok önce ve çok daha büyük bir şekilde yapıldığını öğrendim. İlk olarakta İkinci Dünya Savaşında Görev Alan bir Amerikalı pilot farkına varmış bunların. ''Beyaz Piramitler'' olarak bilinen bu yapıtların içinde ön Türklerden kalma mumyalar bile var ama ne yazık ki Çin bu bölgeye giriş çıkışlarda sorun çıkardığı için yeterli araştırma yapılamıyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder